FreeNAS Kurulumu ve Yapılandırması ( FreeNAS installation )

Merhaba,

Bundan bir önceki makalemde FreeNAS'ın ne olduğunu açıklamıştık. Bu Makaleme FreeNAS nedir, ne işe yarar? adlı başlıktan ulaşıp, bu işletim sistemi hakkında detaylı bilgi alabilirsiniz.

FreeNAS Linux için ufak bir tanımlama yapmak gerekirse; Network Attached Storage ( NAS ) yapıları için geliştirilmiş  Unix türevi, FreeBSD tabanlı açık kaynaklı bir işletim sistemidir diyerek hemen kuruluma geçelim. Kurulumu VMware Workstation 9.0 ile yapacağım ve FreeNAS X64 .iso kaynağını kullanacağım.

FreeNAS X64 ya da X86 .iso 'yu Buradan Download Edebilirsiniz Yanlız ufak bir hatırlatma yapayım, X86 ( 32bit ) 'de çok fazla pluings yok onun için mutlaka X64 ( 64bit ) sürümünü kuralım.


1. Adım;
VMware Workstation programını çalıştırıyorum ve yeni makine için hazırlıklar yapıyorum.

2. Adım;
Burada ister tipik ( Typical ) isterseniz de gelişmiş ( Custom ) ayarlamalar yapabilirsiniz. Ben gelişmiş ayarlamayı seçerek devam ettim

3. Adım;
Bu bölümde CD-Room'a x64.iso 'muzu yerleştirip kurulum kaynağımızı gösteriyoruz.

4. Adım;
Buradan sanal bilgisayarımızın ismini ve sanal hard-diskin ya da disklerin nerede konumlanacağını belirliyoruz. Ben genellikle default'da bırakırım.

5. Adım;
Bu bölümde sanal bilgisayarımızın kullanacağı RAM miktarını ayarlıyoruz. Ben bunu düşük tuttum ama siz istediğiniz kadar yapılandırabilirsiniz. FreeNAS düşük güçlerde bile iyi çalışır durumdadır. orta ölçekli ( 15-20 ) organizasyonlar için ideali bana göre 1Gb'dir.

6. Adım;
Bu bölümde ise Sanal Makinenizin Network yapılandırmasını configure ediyoruz. yani sanal makinanız internete NAT yoluyla mı, köprüleme yolu ile mi olacağına karar veriyorsunuz. İç Network kullanacaksanız şayet Bridged ( köprüleme ) modunu seçebilirsiniz.

7. Adım;
Burada genel olarak sanal makina yapılandırmamızı görüyoruz. İsterseniz yapılandırmanızı "Customize Hardware" seçeneğini seçerek tekrardan yapılandırabilirsiniz. Yapılandırmanız bittiğinde "Finish" 'i tıklayarak kuruluma başlayabiliriz.

8. Adım;
Sanal Makine yapılandırmamız bittikten sonra bilgisayarımızı başlatıyoruz ve bekliyoruz. Burada .iso dosyamız okunduktan sonra ekranımıza gelen ilk görüntü bir şey yapmadan bekliyoruz.

9. Adım;
Burada ne yapacağımız soruluyor biz tabiki de Install/Upgrade seçeneğini seçiyoruz ve ardından klavyemizi kullanarak "OK" seçeneğini seçip ENTER'lıyoruz.

http://i1273.photobucket.com/albums/y407/cwsertach/resim9_zpse880e149.jpg


10. Adım;
Bu bölümde sistemimizin hangi diskimize kurulması gerektiğini gösteriyor. Bizim 1 tane hard diskimiz olduğu için sadece bir seçenek çıkıyor karşımıza. Bizde bunu seçerek "OK" 'a basıyoruz.

11. Adım;
Burayı da "YES" 'i seçerek devam ediyoruz.

12. Adım;
Ve sonunda kurulumumuz başlıyor. Alttaki resimde gördüğünüz gibi FreeNAS/x64.img.xz dosyasını açılarak hard-disk'e kurulumu yapılıyor. Bu süreç yaklaşık 5dk gibi bir süre sürüyor.

13. Adım;
Ve kurulum tamamlandı. Karşımıza bir uyarı geldi. Bu uyarıda; FreeNAS'ın kurulduğunu fakat sistem yeniden başlatmadan önce CD Room'umuza ilk başta yerleştirdiğimiz x64.iso dosyamızı çıkartmamız gerektiği belirtiliyor. .iso dosyasımızı çıkarttıkta sonra sistemimizi yeniden başlatabiliriz.

14. Adım;
Sistemimizi yeniden başlattığımızda karşımıza çıkan ekran görüntüsü. Yine biz bir şey yapmıyoruz. Sistem otomatik olarak F1 'i seçmiş ve devam ettiriyor.

15. Adım;
Ve sistemimiz artık kullanıma hazır. Bundan sonraki ilk yapacağımız şey sadece Network ayarlarını yapmak. 

Sistemimiz kurulduktan sonra Network yapılandırması aşağıdaki gibi yapılandırılabilir.

Enter an option from 1-11: 1
1) em0
Select an interface (q to quit): 1
Delete existing config? (y/n) n
Configure interface for DHCP? (y/n) n
Configure IPv4? (y/n) y
Interface name:  (press enter as can be blank)
Several input formats are supported
Example 1 CIDR Notation:
192.168.1.1/24
Example 2 IP and Netmask seperate:
IP: 192.168.1.1
Netmask: 255.255.255.0, or /24 or 24
IPv4 Address: 192.168.1.12/24
Saving interface configuration: Ok
Configure IPv6? (y/n) n
Restarting network: ok
You may try the following URLs to access the web user interface:
http://192.168.1.11


Ve bundan sonra ağınızda bulan herhangi bir bilgisayardan internet tarayıcınızı açarak kendi yapılandırdığınız ( Network Ayarlarınız ) ip adresini adres kısımına yazıyoruz. Ben şahsım olarak 192.168.1.11 adresini atamıştım. Tarayıcıma atadığım IP adresini yazıyorum ve karşıma çıkan şey FreeNAS Server'ın web arayüzüdür.

Bir daha ki makalemde Linux işletim sistemlerinde kullanılan ZFS ( Zettabyte File System ) hakkında detaylı bilgi sunacağım.


Saygılarımla

Sertaç AYDIN

FreeNAS sistemi NAS - Network Attached Storage yapıları için geliştirilmiş ünix türevi, FreeBSD tabanlı açık kaynaklı bir işletim sistemidir. Düşük performanslı sistemlerle çalışması ve donanımı en az seviyede kullanması bu işletim sistemini ön plana çıkaran en büyük avantajıdır. Kurulumu oldukça basit ve kolay yönetilebilen bir yapıya sahiptir. Diğer işletim sistemleri gibi değil, web arayüzünden yönetilen işletim sistemidir. FreeNAS özünde depolama için yapılandırılmış bir özelliğe sahiptir. Bu sistem bir çok büyük ya da küçük ölçekli şirketler tarafından kullanılabilir. FreeNAS, klasörler, kullanıcılar, paylaşımlar ve paylaşım izinleri oluşturabileceğimiz, disk ve klasörler üzerinde kota koyma gibi işlemleri gerçekleştirebileceğimiz, diskleri RAID olarak configure edebileceğimiz bir işletim sistemidir.

NAS ( Network Attached Storage ) Nedir?
Ağa entegreli bir depolama sistemidir. En temel tanımıyla, ağdaki diğer bilgisayarların erişebileceği bir dosya depolama alanı olarak düşünülebilir. NAS dendiğinde aslında akla gelen, genellikle bir ekranı bile bulunmadan ( ki freenas'da da pek yok gibi ), sadece güç kablosuyla gücünü alıp ethernet kablosu ya da kablosuz bağlantıyla da ağda erişilebilir hale gelen bir aygıttır.



FreeNAS'ın açıldıktan sonra server görüntsü;

Kısa kısa FreeNAS'ın özelliklerine bakacak olursak;

Snapshots
FreeNAS'ın Snapshots özelliği sayesinde veri koruması ve yedeklemesi en üst seviyededir. Özellikle düzgün ve yeterli şekilde yapılan ayarlamalar sizi bir çok felaketten kurtarabilir ve hızla eski verilerinizin kurtarılmasını sağlar.

Zettabyte File System
FreeNAS'ın bir diğer özelliği ZFS. SOLARIS tarafından açık kaynaklı ( Open Source ) olarak geliştirilmiştir.  ZFS dosya sistemi ile verilerinizi koruyabilir, snapshots'larınızı klonlayabilir, bozulan alanlarınızı onarabilirsiniz. Bir bakıma RAID yapısı diyebiliriz. Bununla beraber ZFS dosya sistemi RAID-Z yapısını da desteklemektedir. ZFS 6GB ve üstü RAM kullananlar için mantıklıdır. Diğerlerinde kullanılamaz mı elbette kullanılır ama çok iyi sonuçlar alamayabilirsiniz.


FreeNAS Server'da Dosya Sistemi görünümü; Gördüğünüz gibi ister üst kısımdan, isterseniz de sol menüden hemen ulaşmanıza olanak sağlanmaktadır.

FreeNAS'daki dosyaların izinlerini istediğimiz gibi ayarlayabiliyoruz;

Command Line Interface
Adından da anlayabileceğiniz gibi komut satırı kullanmak isteyen linux kullanıcıları için komut satırı bölümü. SSH ile FreeNAS'a ait her şeyi bu konsoldan istediğiniz gibi yönetebilirsiniz. Bu konsola isterseniz server üzerinden anında ulaşabilirsiniz, isterseniz de web arayüzünden konsolu çalıştırabilirsiniz.

Web Graphical User Interface (WebGUI)
FreeNAS'ı web arayüzünden yönetmek için bir özelliktir ve oldukça başarılıdır. Linux işletim sistemini çok iyi bilmeyenler bile bu arayüz sayesinde oldukça iyi işler çıkarabilirler.

Web arayüzünü kullanmak için ilk önce server üzerinden network ayarlarınızı yapmanız gerekmektedir. Bu ayarları ileri dönemdeki makalemde anlatacağım.

Web arayüzüne bağlanmak için bizden kullanıcı adı ve şifre istemektedir

Şifremizi girdikten sonra karşımıza çıkan ilk görüntü;

Son olarak da bu sistemi kullanana birisi olarak yorumum şöyle;

FreeNAS kurulumu oldukça basit. Ortalama olarak 20-25dk sürüyor. Gelişmiş dosya paylaşım özelliği sayesinde de her firmanın ihtiyacına cevap verebilecek düzeyde. Aynı zamanda bir çok pluings'leri sayesinde sisteme bir çok ley eklenebiliyor. Ben bu sistemi 512mb ram ile sanal makinaya kurdum ama performas olarak gayet memnunum. Özellikle web arayüzünden kullanılabilmesi çok iyi düşünülmüş bir adım. 32bit olan sürümünde bazı şeyler kısıtlı buna dikkat edin. 64 bit kurmanızı önemle bildiririm.

Kaynak