Ağ Çeşitleri

Ağ Çeşitleri
Bilgisayar ağları , İki yada daha çok bilgisayarın bir birine bağlanmasını sağlayan yapıdır. Ağ içindeki bilgisayarlar birbiriyle iletişim kurabilirler ve veri paylaşırlar.Ağın temel amacı bilgisayarları birbirine bağlayarak veri transfeinin sağlanmasının sağlanmasıdır.

Günümüzde hemen herkesin hayatında büyük bir yere sahip olan İnternet o kadar çok yaygınlaştı ki, hayatımızı onsuz yaşayamaz olduk. Gerek okulda, gerek iş yerlerimizde olsun hepimiz bir şekilde interneti kullanmak zorunda kalıyoruz.
Ağ bağlantıları kurulurken kapsadığı alana dikkat alırsak 3 farklı ağ çeşidi bulunmaktadır.
* Yerel Alan Ağları(LAN)
* Metropolitan Ağlar(MAN)
* Geniş Alan Ağları (WAN)
* Depolama ağları (SAN)

Yerel Alan Ağları(LAN- Local Area Network)
Adından da anlaşılabileceği gibi bir yerleşke veya bir kurum içerisinde oluşturulan dışa kapalı ağlardır. Bilgisayarlar arası uzaklık birkaç kilometreden fazla değildir. istasyonlar küçük bir coğrafî alan içerisindedir.
Yerel ağlar diğerlerine göre daha hızlı çalışırlarken megabit gibi hızlara erişir.
Yerel ağlar küçük boyutludur. Genelde iş yerlerindeki bilgisayarların kendi aralarında haberleşmesi ve bazı veri parçalarının ortaklaşa kullanılması için kurulur. Örneğin; bütün müşterilere ait verinin tek bir disk sistemi üzerinde tutulduğu bir şirketde, ağa bağlı bütün bilgisayarlar aynı diske erişerek işlemlerini yaparlar. Burada kaynak paylaşımı vardır. Böyle bir durumda ağ kullanılması kaçınılmazdır. Benzer şekilde, ağa bir yazıcı bağlanarak bütün bilgisayarlardan çıkış alınması sağlanabilir. Böylelikle, disketlerle dosya taşınmasına gerek kalmadan işler kolayca yapılır.
Yerel alan ağlarında bilgisayarların birbirlerine bağlanmasını gösteren topolojiler, ağda kullanılacak yazılım ve donanımı belirler.
Metropolitan Ağlar ( MAN-Metropolitan Area Network) 

Yerel alan ağlarından biraz daha büyük ağlardır. Üniversitelerde, büyük iş yerlerinde oluşturulan ağlar bu kategoriye girer. Ülke çapına yayılmış organizasyonların belirli birimleri arasında sağlanan veri iletişimi ile oluşan ağlardır.
Geniş Alan Ağı (WAN-Wide Area Network)
 
Bilgisayarların coğrafî konumunu gösteren ağ topolojileri, yerel alan ağları ve geniş alan ağları olarak ikiye ayrılır. Yerel alan ağları bir firma veya bir fakülte ile sınırlıdır. Hâlbuki geniş alan ağları birbirinden uzak sistemleri (Bunlar yalın bilgisayar da olabilir, bir bilgisayar ağı da olabilir) birbirine bağlar. Bu tür ağlarda bazı merkezlerin işlem yeteneği diğerlerine göre fazladır ve daha az yetenekli merkezler bunlara işlenmek üzere veri gönderirler.
Geniş alan ağlarında bilgisayarların birbirine bağlantısını gösteren iki temel topoloji kullanılır. Biri hiyerarşik diğeri örgü topolojisidir.
Hiyerarşik topoloji

Yönetim sorumluluğu farklı düzeylerde olan makineler, sorumluluk düzeylerine göre sıralanarak birbirine bir ağaç yapısında bağlanır.Ağacın kökünde sorumluluğu en yüksek olan makine, yapraklarda ise sorumluluğu en az olan makine bulunur.
Örgü topoloji

Geometrik bir desen görülmez. Bilgisayarlar, ağa en uygun yerden bağlanır. Bu bazen en yakın yer, bazen maliyeti en düşük olacak yerdir. Bu şehirleri birbirine bağlayan kara yollarının kuş bakışı görülmesine benzer. Yol haritasına bakılınca da aynı şey görülür. işte bu, yolun topolojisidir.
Dünyada birçok WAN kullanımdadır; bunlardan en çok bilinenlerden biri Internet ,diğeri de EARN‟dür. EARN (Europe Academic Research Network) Avrupa ülkelerinde bulunan bilimsel ve araştırma kurumlarının bağlanabileceği bir geniş alan ağıdır. Geniş alan ağlarında, bilgisayar sistemlerinin birbirine bağlanması genelde telefon kurumunun sağladığı bir ortamdan yapılır. Bu, kimi durumda günlük yaşamda kullanılan telefon aygıtlarının bağlandığı şebeke; bazen de veri haberleşmesi için özel olarak kurulan şebeke hattı olmaktadır.
Türkiye‟de telefon şirketi de, özel olarak veri haberleşmesinin yapılacağı ve TURPAK (Türki ve Paket Anahtarlamalı Veri Şebekesi) olarak adlandırdığı bir şebeke kurmuştur. Bu şebeke üzerinden veri aktarımı yapıldığında ücret aktarılan bit miktarına göre belirlenmektedir. Sabit aylık ücreti de vardır. Bağlantı için telefon şebekesi kullanıldığında birim zaman için ücret ödenirken TURPAK şebekesi kullanıldığında aktarılan bit miktarı için ücret ödenir. TURPAK yalnızca geniş alan ağına bağlı bilgisayar sistemleri için kullanılmaz; istenirse iki bilgisayar arasında veri aktarımı için de kullanılır.

Depolama ağları (Storage Area Network - SAN)

Yerel ağlarda işlenen bilgiler başka yerel ağlar tarafından da kullanılmak isteniyorsa, güvenlik ve yönetim sorunları ortaya çıkar.Ağlar arasında paylaşılacak bilgilerin depolanması için farklı bir ağ çeşidi geliştirilmiştir.SAN ağlarında sunucu bilgisayarlar ve bu bilgisayarların kontrolünde depolama üniteleri bulunur.Bu tür ağlarda depolanan bilgiler mutlaka bir başka kopyası oluşturularak yedeklenir.Herhangi bir nedenle oluşacak sunucu veya depolama birimi arızasına karşı önlem alınmış olur.İnternet üzerinden ticaret yapan kuruluşlar tarafından tercih edilir.
Depolama ağları verilere daha hızlı erişim ve daha fazla seçenek sunmaktadır. Veri depolama ağları, her bir sunucunun veri depolama sistemi ile bir teyp yedekleme kütüphanesi arasında yüksek hızlı ve doğrudan fiber kanal bağlantısı sağlayabilir.

AĞ TOPOLOJİLERİ
Bilgisayar ağları temel yapı olarak 3 temel özellik gösterirler. Bunlar Doğrusal , BUS yapı (linear veya BUS topology), Halka yapı (ring topology) ve Yıldız yapı (star topology)

*  Doğrusal (BUS) Yapı
* Halka Yapı
* Yıldız (Star)
* Mesh Yapı

Doğrusal (BUS) Yapı
Doğrusal yapı da sunucu (server) ve iş istasyonları (workstation) bir hat üzerinde sıralanmışlardır. Bu yapıya ’Bus Topology’ de denmektedir. Bütün bilgi alış verişleri bu hat üzerinden olmaktadır. Hat kalitesi ile doğru orantılı olarak sinyal transfer hızı da değişmektedir. Hat da bir arıza olduğu zaman çalışan hattın dışında kalan uçlar çalışamaz duruma düşmektedirler.

Bu yapıda olan yerel ağlar ETHERNET yapı olarak tanımlanırlar. Ağı kurabilmek için iş istasyonlarında ETHERNET kartı olmalıdır. Pek çok küçük ve orta büyüklükteki kuruluşlarda kullanılan bir yerel ağ yapısıdır. Kapasite olarak düşük olmakla birlikte yeni teknolojik ürünler ile hızları arttırılmaktadır. En büyük olumsuz yönü İletişim hattında bir arıza olduğu zaman çalışan hattın dışında kalanların çalışamaz olmasıdır. Bunu karşılık maliyeti düşük bir ağ yapısıdır.

Halka Yapı
Halka yapıda ise sunucu ve diğer bağlantılı cihazlar bir dairenin kenarlarında yer alırlar. Bütün bilgi ve iletiler bu daire üzerinden gider.
 
Halka yapı ağlar maliyet bakımından diğer yerel ağlara göre biraz daha pahalıdır.İletişim hızları kablolama sisteminize bağlıdır. Halka yapının bir üstün yönü iletişim hattında bir arıza olunca kullanıcılara verebileceği bir seçenektir. Varsayalım 4 numaralı iş istasyonunda bir arıza olunca sinyaller 1 nolu iş istasyonu üzerinden gider ve geri döner. Bu yöntem ile sinyal akışı kesilmemiş olur.

Yıldız (Star)  Yapı

Yıldız yapı da ise ağa bağlı tüm çevre birimleri doğrudan sunucu’ya bağlıdır.

Bu yapı en eski yerel ağ yapısıdır. Bütün sinyal trasferini merkezi yerdeki sunucu yapar. Sunucuda kendisine bağlı her iş istasyonu için bir ağ kartı olması gerekir.
Mesh Yapı

Her noktanın birbirine bağlandığı çok güvenli bir network sistemi olan mesh yerleşim biçimi tamamen ya da kısmen oluşturulabilir. Mesh yerleşim biçimi özel alanlarda kullanılır.
 Kaynak